عرق کردن در حالت عادی به ثابت نگه داشتن دمای بدن شما در هوای گرم، در زمان تب شدید و یا در هنگام ورزش کردن کمک میکند. اما تعریق شدید (هایپرهیدروزیس) به معنی آن است که شما بیش از حد طبیعی عرق میکنید، یعنی حتی هنگامی که هوا گرم نیست، شما عصبی نیستید و ورزش و فعالیت شدیدی هم انجام نمیدهید، باز هم بدن شما خیلی زیاد عرق میکند.
وقتی که محصولات ضدعرق تأثیری در کاهش عرق شدید زیر بغل شما ندارد، برای رفع آن میتوانید از عمل تزریق سم بوتولینوم نوع A (بوتاکس) که به تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) نیز رسیده است، استفاده کنید. تزریق موضعی بوتاکس باعث کاهش مؤثر شدت تعریق در ناحیه محل تزریق میشود. تاثیر بوتاکس بین 4 تا 6 ماه دوام داشته و در زمان بروز مجدد تعریق زیاد نیاز به تزریق مجدد است. از تزریق بوتاکس در بعضی موارد برای متوقف کردن تعریق شدید کف دستها، صورت و پاها نیز استفاده میشود.
در صورتی که شما با تعریق زیاد در نواحی مختلف بدن خود مواجه هستید و درمان های دارویی و خانگی نتوانستهاند به شما کمک کنند، ما به شما پیشنهاد میکنیم تا با متخصصین ما در کلینیک تخصصی پوست و موی رازی از طریق شمارههای 02188334029 –02188333259 تماس حاصل نمایید. در جلسه مشاوره متخصصین ما علت و علائم ناشی از تعریق بیش از حد شما را بررسی کرده و در صورت مناسب بودن تزریق بوتاکس، این عمل را بدون درد و عوارض برای شما انجام میدهند.
انواع مختلف تعریق زیاد
تعریق زیاد موضعی اولیه (آیدیوپاتیک)
این نوع از تعریق زیاد به معنی آن است که عرق کردن زیاد در یک یا چند موضع در بدن از جمله تعریق زیر بغل ، کف دستها، کف پاها، صورت و یا پوست سر اتفاق میافتد. در این حالت، شدت تعریق در بقیه قسمتهای بدن شما به حالت عادی و کاملاً طبیعی است. تعریق زیاد موضعی اولیه معمولاً حالت متقارن در دو طرف بدن دارد، یعنی کف هر دو دست یا هر دو پا و یا زیر هر دو بغل شما به صورت توأم درگیر این عارضه میشود. علت اصلی این عارضه هنوز به طور دقیق شناخته نشده است و با بیماریها یا امراض دیگری هم ارتباط ندارد (اصطلاح آیدیوپاتیک بیانگر آن است که علت ناشناخته دارد). ظاهراً غدد عرق در این ناحیه، فعالتر یا حساستر از حالت طبیعی هستند. در بعضی افراد این عارضه به صورت ارثی است و در بعضی دیگر از اعضای خانواده هم مشاهده میشود. بنابراین احتمالاً عوامل ژنتیکی هم در بروز آن نقش دارند. تعریق زیاد موضعی معمولاً اولین بار در سنین زیر 25 سال شروع میشود، اما احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد. همچنین میزان شیوع آن در زنان و مردان برابر است. به طور کلی تعریق زیاد موضعی، یک عارضه شایع است و تقریباً از هر 100 نفر 3 نفر را درگیر میکند.
شدت تعریق زیاد موضعی میتواند از زمانی به زمان دیگر متفاوت باشد. ممکن است شدت آن به طور متناوب کم و زیاد شود و یا در اثر عوامل محرکی مانند اضطراب، هیجان، احساسات، غذاهای تند و هوای گرم، شدت آن بیشتر شود. نگرانی در مورد تعریق زیاد، خود یکی از عواملی است که میتواند باعث شدیدتر شدن آن شود. با این حال، در اغلب مواقع هیچ عامل محرک مشخصی برای تعریق زیاد موضعی وجود ندارد. معمولاً این عارضه حالت مزمن و درازمدت دارد، اما در برخی موارد ممکن است علائم آن با گذشت زمان بهبود پیدا کند.
در صورتی که شما با علائم معمول تعریق زیاد موضعی اولیه مواجه هستید، معمولاً نیازی به انجام آزمایشهای تشخیصی ندارید. اگر محصولات ضدعرق معمولی برای درمان تعریق زیاد بدن شما اثربخشی کافی را نداشته باشد، پزشک شما ممکن است یک یا چند مورد از درمانهایی که در ادامه همین مقاله به آنها اشاره شده است را به شما پیشنهاد کند.
تعریق زیاد موضعی ثانویه
این نوع از تعریق زیاد، چندان شایع نیست. تعریق زیاد ثانویه به معنی آن است که شما فقط در یک موضع خاص از بدن خود تعریق شدید دارید، اما برخلاف تعریق زیاد موضعی اولیه، نوع ثانویه این عارضه یک علت شناخته شده یا احتمالی دارد. برای مثال بیماریها یا آسیبدیدگیهای ستون فقرات میتواند باعث تعریق زیاد در یکی از پاها شود. هر نوع تعریق شدید موضعی که در بدن حالت قرینه نداشته باشد (یعنی فقط در یک دست یا یک پا و یا زیر یک بغل باشد) نشان دهنده آن است که یک عامل ثانویه در ایجاد آن نقش دارد. پزشک شما ممکن است چند آزمایش تشخیصی را برای شناسایی عامل ایجاد کننده این عارضه برایتان تجویز کند.
تعریق زیاد فراگیر
تعریق زیاد از نوع فراگیر به معنی آن است که به طور کلی شما بیش از حد طبیعی عرق میکنید. میزان شیوع این عارضه کمتر از نوع اولیه آن است، اما معمولاً به علت یک بیماری یا عامل زمینهای دیگر به وجود میآید. تعریق زیاد فراگیر میتواند در اثر طیف وسیعی از بیماریها و امراض مختلف ایجاد شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- بیماری اضطراب
- مشکلات مختلف قلبی
- آسیبدیدگی اعصاب نخاعی
- عوارض جانبی ناشی از برخی داروها
- انواع اختلالات هورمونی (از جمله پُرکاری غده تیروئید)
- عفونتها
- بعضی از سرطانها
در صورتی که شما به عارضه تعریق زیاد فراگیر دچار شده باشید، احتمالاً پزشک شما آزمایشهایی را برایتان تجویز میکند تا به علت این عارضه پی ببرد. روش های درمان تعریق زیاد بدن هم بستگی به عامل به وجود آورنده آن دارد.
عوارض احتمالی ناشی از تعریق زیاد چیست؟
تعریق زیاد اگ رچه از نظر پزشکی یک عارضه خطرناک محسوب نمیشود، اما میتواند برای هر فردی باعث نگرانی و آشفتگی شود. برای مثال اگر کف دستهای شما خیلی زیاد عرق میکند، در موقع دست دادن با دیگران دستتان خیس و سرد است و یا عرق دستتان به طور مرتب روی کاغذها، صفحه کلید کامپیوتر و وسایل کارتان میچکد. همچنین اگر زیر بغل شما خیلی زیاد عرق میکند، احتمالاً از پیدا شدن لکههای خیس زیر بغلتان بر روی لباسهای خود خیلی احساس آشفتگی میکنید. حتی در طول روز ممکن است لازم باشد که چند بار لباس خود را عوض کنید. این وضعیت ممکن است باعث شود که شما ارتباطات اجتماعی خود را محدود کنید و یا به خاطر خجالتزدگی و آشفتگی، از ورزش کردن در کنار دیگران اجتناب کنید. سایر عوارض ناشی از تعریق زیاد، شیوع زیادی ندارد. در برخی از موارد ممکن است پوست موضع محل تعریق دچار زخم، حساسیت یا عفونت شود. همچنین خطر بروز اگزما بر روی پوست در محل تعریق زیاد وجود دارد.
درمان تعریق زیاد کف دست و پا و زیر بغل
محصولات ضد عرق: اولین گام در رفع تعریق زیاد
یک راه حل ساده برای مقابله با تعریق بیش از حد آن است که از یک ضدعرق استفاده کنید. محصولات ضدعرق حاوی نمکهای آلومینیوم هستند که به جلوگیری از عرق کردن شما کمک میکنند. وقتی که فردی محصول ضدعرق را روی پوست خود استفاده میکند، یک پوشش مسدودکننده بر روی پوست او ایجاد میشود که از فعال شدن غدد عرق جلوگیری میکند.
ضدعرقها را میتوان بدون نیاز به نسخه پزشک از فروشگاهها و داروخانهها تهیه کرد. البته پزشک شما هم میتواند نوع مناسب آن را برای شما تجویز کند. انواع بدون نسخه ضدعرقها معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به انواع تجویز شده توسط پزشک دارد. افرادی که ضدعرقهای بدون نسخه برایشان تأثیر نداشته باشد، باید به یک متخصص پوست مراجعه کنند تا یک نوع مناسب آن را برایشان تجویز کند. اغلب ضدعرقها حاوی یک ماده خوشبوکننده (دئودورانت) هستند که هر چند تأثیری در جلوگیری از عرق کردن ندارد، اما بوی نامطبوع ناشی از عرق را برطرف میکند. محصولات ضدعرق را میتوان بر روی سایر قسمتهایی از بدن که تعریق شدید دارد، مثلاً کف دستها و کف پاها نیز استفاده کرد. حتی بعضی از ضد عرقها را میتوان روی صورت و پوست سر نیز مالید. خیلی از افراد فقط یک بار در اول صبح از ضدعرق یا خوشبوکننده استفاده میکنند و بعد از آن دیگر فراموش میکنند. اما این برای افرادی که تعریق زیاد دارند یک اشتباه است. چرا که استفاده از ضدعرق، شبها قبل از خواب میتواند در جلوگیری از تعریق زیاد شما تأثیر چشمگیری داشته باشد.
تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس)
تزریق بوتاکس روشی برای رفع تعریق زیاد است که معمولاً برای زیر بغل و کف دستها کارآیی خیلی خوبی دارد. برای استفاده از این روش، بوتاکس به تعداد زیاد و مقدار بسیار کم در زیر پوست در سطح ناحیه محل عمل تزریق میشود. سم بوتولینوم از عملکرد اعصاب موجود در پوست که غدههای عرق را کنترل میکنند، ممانعت مینماید. تزریق بوتاکس برای درمان تعریق زیاد کف دست و صورت مجاز نیست. زیرا این احتمال وجود دارد که تزریق بوتاکس باعث از کار افتادن ماهیچههای کوچکی در کف دست یا صورت شود. بوتاکس از آزاد شدن مواد شیمیایی که غدههای عرق را فعال میکنند، جلوگیری مینماید. ممکن است برای بعضی از افراد به بیش از یک مرتبه تزریق بوتاکس نیاز باشد، اما نتایج آن در رفع تعریق شدید معمولاً تا یک سال دوام خواهد داشت.